ontkenning 2

Hoe ondankbaar zijn we voor de lessen die het verval biedt; de volmaakte les dat dit lichaam waarmee wij geboren zijn voortdurend verandert en op zekere dag zal moeten worden over gelaten aan verrotting. Het vlees en de weefsels zullen van de beenderen vallen. De beenderen zullen tot as vervallen. De as zal door een zachte wind over de takken en bladeren van de bomen van het bos geblazen worden. Zo zal dit lege omhulsel terugkeren en verdwijnen in de grond die het voordien voedde. Wanneer we het hebben over de 'ontkenningsfase' is dat meestal in verband met een patiënt die nadat er een kwaadaardig gezwel ontdekt is, zegt: "Er moet een vergissing gemaakt zijn, dat kan mij niet gebeuren, er is vast een vergissing gemaakt in het laboratorium. Het moet de diagnose van iemand anders zijn." Zelden herkennen we diezelfde ontkenning in het zich terugtrekken van onze geest van de waarheid van onze vergankelijkheid. Het niet herkennen van ontkenning houdt ons echter gevangen in dezelfde oude angsten en beproevingen, pijn en verlies. Alsof je heen en weer geschud wordt in een trein die voorthobbelt over verroeste rails terwijl de bagage uit het bagagerek omlaagvalt, en tegelijk volhoudt dat je een ontspannen reisje maakt. Of helemaal nooit uit het station vertrokken bent. De geest trekt zich terug van de inconsistenties van het huidige ogenblik door middel van onze modellen van hoe de dingen 'hadden' moeten zijn. Stephen Levine

warme groet Jeltje

ontkenning 1

Het is belangrijk om ontkenning te herkennen omdat iedereen daar mee te maken heeft. Het is het wegvluchten, het je verzetten tegen het leven, het vasthouden aan het vertrouwde. Als je de ontkenning in jezelf of in anderen beschouwt, zie je de onafgemaakte zaken van een heel leven. 'Oh, dat doe ik later wel,' hoewel je niet de minste garantie hebt dat je wie dan ook waar je van houdt ooit nog zult terugzien. Dat je de plaats waar je je nu bevindt levend zult verlaten. Er is geen later. Je bent al dood. Ontkenning is de weerstand tegen de erkenning van ons verdriet, onze gevoelens van verlies die we met ons mee dragen en waaraan we iedere dag toevoegen. Is het dan verrassend dat de geest de prognose van een komende dood ontkent, wanneer hij nauwelijks herkend heeft dat hij leeft? Hoe zou het ook anders kunnen? Kan een bewustzijn dat zich zelden open heeft gesteld voor de waarheid van het gegeven moment, zich een werkelijke herkenning toestaan van het zich ontvouwende zoals dat is? Inderdaad ontkenning probeert het verlies van wie wij denken te zijn, van hoe we dachten dat het zou (moeten) zijn, tegen te houden. Vele culturen hebben van de ontkenning 'big business' gemaakt. De gehele kosmetische industrie, de toupetjes, de corsetten, de çorrectieve' plastische chirurgie, zijn alle ontkenningen van verval, onderhandelingen met verandering, hebben te maken met depressiviteit over het gegeven dat het lichaam een vaste koers van geboorte naar dood volgt. Stephen Levine.

Warme groet Jeltje. Altijd te bereiken via mail of tel.

stervensstadia inleiding afsluiting

Deze fasen die optreden bij verlies en sterven hebben inderdaad duidelijke parallellen in de fasen van spirituele groei: de vaak grillige, verwarrende veranderingen die gepaard gaan met de dood van een gescheiden, afzonderlijk 'zelf' wanneer we opgaan in het grotere geheel - momenten van ontkenning, van weerstand tegen hoe de dingen zijn en woede over hun niet voldoen aan onze voorstellingen. Momenten van wanhoop, van je openstellen voor hoe de dingen zijn, en weer terugvallen in dezelfde valkuil. Het is niet zozeer één, twee, drie, vier, fijf of a t/m z, zo gemakkelijk en geordend verloopt het meestal niet. Zelfs het idee van fasen is een vertekening van de waarheid omdat het iets dat vloeiend en procesmatig is, solide afbakeningen verleent. Je moet deze verschillende fasen niet zozeer beschouwen als het onbetwijfelbare werkelijkheidsmodel, maar als een hulpmiddel in de zin van een aanwijzing dat je het vergankelijke van alles herkent en niet zozeer anderen ziet in termen van wat zij zullen zijn of worden als wel in termen van wat zij op dit moment zijn. Om hen te raken in de levende werkelijkheid van wie of wat zij op dit moment zijn, om samen deel te hebben aan de werkelijkheid die de dood overschrijdt. Voor sommigen is het idee van de verschillende fasen van het stervensproces een manier om de levende waarheid van de dood te verhullen in ideeën en modellen. Voor velen geven zulke concepten aanleiding tot wat je zou kunnen noemen het verbreken van het directe contact met het stervensproces door wat in wezen een vloeiend geheel, een stroom is te 'concretiseren' en op te delen in concrete stukjes. Hoe vaak heb ik niet horen zeggen: 'Hij is nu aan het ontkennen' of 'Hij is nu in de woede-fase', of 'Nu zit hij in de depressie'. Mensen zijn geen fasen, je kunt ze niet voor langere tijd in een model duwen. Ieder wezen is een proces dat zich constant voortbeweegt in de richting van vervulling. Stephen Levine

Warme groet Jeltje

stervensstadia inleiding 1

In de jaren 60 constateerde Elisabeth Kubler-Ross, die op dat moment werkte met ongeneeslijk zieken in een ziekenhuis in de omgeving van Chicago, dat er bepaalde gedeelde bewustzijnsstaten optraden tijdens het verloop van het ziekteproces, en dat daarin een bepaald patroon valt te herkennen. De fasen beginnen met het ontkennen, de woede, en het onderhandelen van het bewustzijn en de duisternis die volgt wanneer de dingen niet zo gaan als wij wel gewenst hadden. En daarna het licht dat vaak volgt wanneer we ons overgeven aan wat op het huidige moment gegeven is. In werkelijkheid echter zijn er geen afzonderlijke fasen, alleen de onophoudelijke verandering van bewustzijnsstaat en inhoud. Een moment van ontkenning en woede dat zich opent tot aanvaarding, totdat een ogenblik later het bewustzijn zichzelf weer in de staat bijt met depressies, angst en verwarring. Het is de achtbaan van het bewustzijn, voortdurend veranderend, zich openend en weer afsluitend. En deze fasen zijn geen fasen die een ander overkomt; zij vormen het alledaagse bewustzijnsproces van jou en mij, van iedereen. Zij zijn de 'sterf-fasen' die optreden tijdens het proces van het herkennen van datgene wat onze oorspronkelijke natuur blokkeert, het je openstellen ervoor en het loslaten ervan. Dat zijn de fasen van het veranderen van ons lot van tragedie in zegening, van verwarring in inzicht en wijsheid, van agitatie in helderheid. Zij vormen onze pelgrimage naar de waarheid. Het proces dat we doormaken wanneer we geconfronteerd worden met het verlies van een bepaalde zekerheid waarop we niet langer meer kunnen terugvallen. Misschien is het de desintegratie van je zelfbeeld, voordat het nieuwe zich presenteert. Stephen Levine

De achtbaan die Stephen hier beschrijft, van het bewustzijn, kan dus al tijdens uw leven doorleeft worden, 'sterven' voor dat u sterft. Warme groet Jeltje.

Ramana Maharschi afsluiting.

Welnu, zei ik tegen mezelf, dit lichaam is dood. Het zal naar de crematieplaats gedragen worden en daar verbrand worden en tot as vervallen. Maar is het zo dat, met de dood van dit lichaam, ook ik dood zal zijn? Is het lichaam 'ik'? Het is stil en bewegingloos maar tegelijk voel ik de volledige kracht van mijn persoonlijkheid en zelfs de stem van dat 'ik' apart, gescheiden van het lichaam. Ik ben dus 'Geest' welke de grenzen van het lichamelijke overschrijdt. Het lichaam sterft maar de Geest kan door de dood niet aangeraakt worden. Dat betekent dat ik de onvergankelijke Geest ben. Dit was overigens geen gewoon rationeel denkproces; ik werd het als in een flits gewaar als de levende waarheid, in een directe ervaring, eigenlijk zonder dat er van een gedachte sprake was. 'Ik' was iets zeer reeels, het enige reele in mijn huidige situatie, en alle bewuste activiteit in relatie tot mijn lichaam concentreerde zich rond dat 'ik'. Vanaf dat moment richtte het 'ik' of 'zelf' in volkomen fascinatie de aandacht op zichzelf. De doodsangst was voor eens en altijd verdwenen. Na deze gebeurtenis was mijn aandacht ononderbroken geconcentreerd op dit Zelf. Andere gedachten kwamen en gingen gelijk de boventonen, steeds stond het 'ik' centraal als de fundamentele onontbeerlijke grondtoon. Of het lichaam nu betrokken was bij praten, lezen of wat dan ook, mijn totale concentratie was gericht op het 'ik'. Voor die crisis had ik geen duidelijk idee van mijn Zelf en had ik me er ook niet bewust mee beziggehouden. Ik was er niet zozeer in geinteresseerd, laat staan dat ik de neiging had mij daar permanent op te concentreren. Ramana Maharschi Na deze gebeurtenis vertrok hij naar de heilige berg Arunachala, waar hij de rest van zijn leven wijdde aan meditatie en het geven van onderricht. Stephen Levine

Warme groet Jeltje

Ramana Maharshi 1

Anekdote Ramana Maharshi: Op zeventienjarige leeftijd, het was ongeveer zes weken voordat ik Madura voorgoed zou verlaten kwam de beslissende verandering van mijn leven. Het gebeurde plotseling. Ik zat alleen in een kamer op de eerste verdieping van het huis van mijn oom. Ik was vrijwel nooit ziek, en ook op die dag was er met mijn gezondheid niets bijzonders aan de hand, totdat ik plotseling overvallen werd door een hevige doodsangst. Mijn fysieke toestand had op geen enkele manier aanleiding kunnen hebben gegeven tot deze gebeurtenis, en ik probeerde ook geen oorzaak of aanleiding te vinden of een reden voor de angst te ontdekken. Ik had enkel het gevoel van 'ik ga sterven' en begon te overwegen wat ik daaraan zou kunnen doen. Het kwam niet in me op om een dokter te raadplegen of mijn ouders of vrienden te waarschuwen; ik had het gevoel alsof ik het probleem in m'n eentje moest oplossen, op dat moment en die plaats. De schok van de doodsangst dwong mijn bewustzijn zich in zichzelf te keren en ik zei tegen mezelf, zonder de woorden daadwerkelijk uit te spreken: "De dood is nu gekomen; wat houdt dat nu precies in? Wat sterft er nu precies? Dit lichaam sterft." En opeens begon ik mij voor te stellen hoe het stervensproces zou verlopen. Ik lag met beide benen uitgestrekt alsof de rigor mortis (lijkverstijving) was ingetreden en deed alsof mijn lichaam gestorven was. Ik hield mijn adem in en hield mijn lippen stijf op elkaar zodat geen enkel geluid zou kunnen ontsnappen, noch het woord 'ik' noch elk ander woord. Ramana Maharshi

warme groet Jeltje

de gestorven vriendin afsluiting.

Ze stierf drie dagen nadat ze thuis was gekomen, om zes uur 's ochtends, terwijl haar echtgenoot rustig naast haar bed zat. Toen ik bij haar thuis aankwam, waren haar broers en haar vader, die een paar kilometer verderop woonde al gebeld en op weg naar het huis van de gestorvene. Een goede vriendin trok haar haar favouriete paarse jurk aan, terwijl muziek van Judy Collins de kamer vulde. Een gevoel van liefde doordrong iedere handeling van de aanwezige vrienden en familieleden. Elk woord dat gesproken werd herinnerde aan het grote onbekende. Ongeveer een half uur later kwam de vader van deze jonge vrouw bij het huis van de gestorvene aan, volkomen ondersteboven door de dood van zijn dochter. Haar vader kwam binnen, met als enige wens dat het allemaal niet waar was. Hij stond op het punt om in te storten en in snikken uit te barsten. Maar de kamer die hij binnenkwam was een kamer vol liefde. Zijn dochter zag er drie uur nadat ze gestorven was schitterend uit, met een glimlach op haar gezicht, haar handen gevouwen over haar hart. Hij werd verwelkomd door een sfeer van aanvaarding die hij nooit met de dood geassocieerd had. Een broer van de gestorvene, van beroep timmerman, was thuis bezig de laatste hand te leggen aan de doodskist waaraan hij al een tijd geleden begonnen was. Haar vijf maanden oude dochtertje zat naast haar dode moeder op het bed en praatte op rustige toon tegen haar terwijl ze een kistje met sieraden sorteerde dat ze gekregen had om mee te spelen en die ze eventueel later zou kunnen dragen. Toen de vader dichterbij kwam werd hij aangemoedigd om met de toppen van zijn vingers lichtjes de kruin van het hoofd van zijn dochter aan te raken. Vaak is het zo dat je nog uren na de dood de vibratie van het leven kunt ervaren terwijl dat uit het lichaam stroomt. Hoewel hem uitgelegd was dat hij misschien iets zou voelen, voldeed hij meer uit verwarring en beleefdheid aan het verzoek dan op grond van iets anders. Hij verwachtte niets. Hij legde voorzichtig een vinger op haar voorhoofd, bromde iets en draaide zich om om weg te lopen - en stopte toen plotseling. Met verbazing keek hij naar zijn hand, keek vervolgens op en zei: "Er is een tinteling. Wat is dat?" Hij liep terug naar het bed en legde zijn hand op de kruin van het hoofd van de gestorvene, en voelde de levensenergie uit het lichaam verdwijnen. Hij was verbijsterd. Zijn verhouding tot de dood was in één klap radicaal gewijzigd terwijl hij daar stond en ervoer hoe de energie uit het lichaam van zijn dochter wegstroomde. Er was op dat moment een contact tussen hen beide dat hij niet voor mogelijk had gehouden. Een uur later, nadat haar broers waren gearriveerd met de kist, werd het lichaam er voorzichtig in gelegd en vervolgens werd de kist in het midden van de kamer geplaatst en schaarde iedereen, familieleden en vrienden zich eromheen. En in plaats van te treuren om de dood en te wensen dat het allemaal anders was gelopen, deed iedereen mee aan een korte meditatie, waarbij we de gestorvene vertelden dat ze verder moest gaan, dat haar werk hier op aarde beëindigd was, dat haar enige taak nu was samen te smelten met haar oorspronkelijke zuivere natuur, om te vertrouwen op het licht en dat te volgen. Deze begrafenis was geheel verschillend van andere. In plaats van zich vast te klampen en zich terug te trekken, zoals zo vaak voorkomt, was er bij iedereen een herkenning van de volmaaktheid van het ogenblik, hoe pijnlijk het ook was voor hen die achterbleven. Het vormde een genezend ritueel voor ieders hart. Stephen Levine

Warme groet Jeltje

Treur niet............Inayat Khan.

Treur niet. Treur niet over de dood van uw geliefde, roep de reiziger niet terug die op reis is naar zijn bestemming, want jij weet niet wat hij zoekt. Jij bent van de aarde, maar hij is nu van de hemel. Door over de dode te wenen bedroef je de ziel van hem die niet tot de aarde kan terugkeren, kun je hem niet anders dan hinderen. Hij is gelukkig op de plaats waar hij is aan­geland. Het verlangen naar hem toe te gaan helpt hem niet. Jouw levensdoel houdt door naar contact met hem te verlangen je nog op aarde. Geen schepsel dat ooit geboren is heeft in werkelijkheid aan een ander behoord; iedere ziel is de geliefde van God. Heeft God niet lief zoals wij mensen dat niet kunnen? De dood doet daarom niet anders dan de mens met God verenigen, aan Wie de ziel in Waarheid toebehoort. Tot Hem keert zij vroeger of later terug. Waarlijk, achter de sluier van de dood is een nieuw leven verborgen, dat het begrip van de mens op aarde te boven gaat. Indien je de vrijheid van die wereld zou ken­nen en wist hoe de bedroefde harten er van hun last wor­den bevrijd, indien je wist hoe de zieken daar worden genezen en de wonden worden geheeld, indien je de vrijheid kon begrijpen die de ziel ervaart naarmate zij zich van dit aardse leven van begrenzingen verwijdert, je zou niet meer treuren over hen die zijn heengegaan, maar bidden voor het geluk en de vrede van deze zielen op hun verdere reis. Inayat Khan

Warme groet Jeltje

de stervende vriendin 1

Wij deelden de laatste maanden van een stervende vriendin die onze workshops had bezocht met haar echtgenoot en regelmatig opbelde of op bezoek kwam. Toen ze voor de laatste keer werd opgenomen in het ziekenhuis had ze zoveel pijn dat er iedere twee uur een morfine-injectie nodig was om de pijn in haar ruggegraat veroorzaakt door uitzaaiingen van kanker draaglijk te maken. Een week na de opname vroeg ze me of ik haar regelmatig zou willen opzoeken opdat ze haar dood wellicht met wat meer gelijkmoedigheid tegemoet zou kunnen treden. Op de dag voor moederdag werd ze door haar familie weer naar huis gebracht, en op dat moment zei ze zich eindelijk klaar te voelen voor de definitieve reis. Toen ik de volgende dag met haar praatte en ik haar eraan herinnerde dat het moederdag was, zei ze: "O, dan is het mijn dag, laten we er een feestje van maken!" In de tuin werd een groot tafellaken uitgespreid met daarop allerlei sandwiches, taarten en andere speciale lekkernijen. Op het ogenblik dat de picknick zou beginnen voelde zij zich echter te zwak om naar buiten te komen en bij ons te komen zitten, zodat alle vrienden en familieleden één voor één naar binnen gingen om haar een gelukkige moederdag te wensen. Iedereen probeerde op zijn manier zijn gevoelens met haar te delen en haar te steunen bij de laatste uren van haar reis. Gedurende de eerste zesendertig uur nadat ze uit het ziekenhuis was thuisgekomen, had ze minder pijnonderdrukkende middelen nodig dan ze iedere twee uur nodig had gehad tijdens haar verblijf in het ziekenhuis. Naarmate ze zich openstelde voor de dood, verminderde haar weerstand tegen de pijn, het vastklampen aan haar lichaam. Omdat ze zich open begon te stellen voor het licht dat wij allen in ons diepste wezen delen was er in de laatste dagen waarin zij zich voorbereidde op het verlaten van haar lichaam weinig weinig pijn of verwarring. Stephen Levine

Warme groet Jeltje.

zeg nooit het is voorbij

warme groet Jeltje

begrafenissen afsluiting.

Wanneer iemand sterft, thuis of in het ziekenhuis, moedigt de groep waarvan ik deel uitmaak de betrokken familieleden altijd aan om in plaats van het lichaam zo snel mogelijk te laten verwijderen, afscheid te nemen van de gestorvene. In de uren direct volgend op de dood voelt het lichaam weliswaar stijf aan en krijgt het een bleke kleur, de gezichtsuitdrukking echter verzacht zich. Duidelijk is vrede herkenbaar. Als er de mogelijkheid toe is, ruimen we de kamer waar de betrokkene gestorven is op, zorgen ervoor dat de medicijnen en eventuele andere gebruikte medische apparatuur uit de kamer verdwijnen, kleden het lichaam in zijn of haar favouriete kleren, kammen het haar, brengen bloemen binnen en zorgen voor muziek, en laten daarna de meest direct betrokkenen naar het bed komen om afscheid te nemen en te herkennen hoe duidelijk datgene wat zij liefhadden niet meer aanwezig is. Inderdaad is, wanneer je naast een dood lichaam staat, een van de meest diepgaande herkenningen dat de herkenning dat dat wat het op het bed liggende lichaam observeert nu precies datgene is wat afwezig is in dat dode lichaam: dat het bewustzijn vertrokken is, en dat is alles. Bij de meeste begrafenissen wordt een waarachtig ervaren van de dood doorgaans onmogelijk gemaakt. De mogelijkheid om werkelijk afscheid te nemen, om de dierbare dode aan te raken, wordt meestal zoveel mogelijk ontmoedigd. De gestorvene ligt in een metalen kist zodat je als je er langs loopt je allesbehalve het gevoel hebt dat je mag aanraken, strelen, kussen, huilen of bidden. De scheiding lijkt onoverbrugbaar. Wanneer een lichaam echter in het eigen bed ligt, iedereen zich daar rond schaart, kinderen naast hun vader of moeder kunnen zitten en hun hoofd op de borst van de geliefde dode kunnen leggen, dan vindt er een ontmoeting plaats tussen dood en liefde. Dan is het vertrek van een dierbare een waarachtige gebeurtenis. Onze cultuur kent weinig rituelen voor afscheid nemen. Omdat onze ontkenning van de dood er toe leidt dat wij ons zozeer aan allerlei zaken vastklampen, heeft de begrafenis in onze cultuur een zeer ondergeschikte plaats toebedeeld gekregen. Stephen Levine

Warme groet Jeltje

begrafenissen 1

Het ritueel van de begrafenis was oorspronkelijk een passende, weloverwogen manier van afscheid nemen van een dierbare. Waarbij aan de dood de juiste waarde werd toegekend; het was bedoelt om datgene wat overblijft nadat het lichaam is weggevallen 'aan te moedigen' om verder te gaan met de voor hem liggende taak: in vrede en stilte de volgende stap nemen op weg naar de volmaaktheid. Een begrafenis biedt de mogelijkheid om nog eens bewust te worden van de liefde die we samen met de gestorvene deelden, en tegelijkertijd de betrokkene eraan te herinneren voort te gaan op zijn of haar pad zonder zich vast te klampen aan het leven dat hij of zij zojuist achter heeft gelaten. Het is een manier om de gestorvene eraan te herinneren op te gaan in zijn oorspronkelijke natuur, het persoonlijke en specifieke los te laten en het universele te omarmen. Het brengt het evenwicht tot stand tussen bezitsdrang en liefde, tussen je vastklampen aan de betrokkene en hem proberen te overtuigen niet te vertrekken, en hem een goede reis te wensen. Het is een ritueel dat het hart aanmoedigt zich te openen voor zijn verdriet en tegelijk te vertrouwen op dat wat het zintuiglijke overschrijdt. Een begrafenis vormt een initiatie voor degenen die vertrokken zijn en voor de achterblijvenden. Voor beide groepen is de voor hen liggende (gedeelde) taak duidelijk: loslaten wat hen gebonden houdt aan hun idee van gescheidenheid en opgaan in het wezenlijke. De begrafenis is als een herinnering om in te keren in jezelf, om de geest toe te staan in het hart te verzinken. De begrafenis biedt een volgende mogelijkheid om de zaken op een rijtje te zetten en tot een afronding te brengen; om datgene wat ons scheidt los te laten en de onderliggende eenheid van al het levende te herkennen. Om te herkennen dat, hoewel het bewustzijn zich ergens anders bevindt en het lichaam levenloos voor je ligt, het werk dat wij te doen hebben altijd hetzelfde is: versmelten in de schitterende zuiverheid van onze oorspronkelijke natuur, het hart toe te staan open te scheuren in liefde in plaats van zich in angst af te sluiten, en onze kwetsbaarheid en vergankelijkheid te herkennen. Stephen Levine

Warme groet Jeltje

open voor zelfmoord afsluiting

Er wordt mee gezegd dat alle vasthouden aan toekomstige mogelijkheden een pijnlijk onvermogen schept om het heden te beleven. Hoop maakt dat wij onszelf keer op keer doden. Dit is gemakkelijk gezegd, maar moeilijk over te dragen op mensen die de hand aan zichzelf willen slaan. Maar als je je leven eenmaal zo ten volle leeft dat je de hoop opzij kunt zetten, dan ben je in staat om dat onbevreesde, onverschrokken gevoel van wijdsheid op anderen over te dragen, zodat zij in hun hart ruimte krijgen voor hun eigen lijden. Als wij onze gehechtheid aan die angst hebben laten varen, worden we de optimale omgeving voor iemand die overweegt om de hand aan zichzelf te slaan. Dan worden wij de ruimte waar zij kunnen binnentreden en hun lijden, als zij dat verkiezen, los kunnen laten om de volgende kleine stap te nemen, de volgende zachte schrede in het onbekende. Onze door langdurige conditionering bepaalde veroordeling van zelfdoding werd op de proef gesteld door het beeld van de boeddhistische monnik wiens foto velen van ons op de voorpagina van hun krant hebben aangetroffen in de jaren 60, toen hij zichzelf slachtofferde, na zich eerst op het plaveisel van een straat in Saigon te hebben overgoten met benzine. In Vietnam bestaat het volksgeloof, dat in het geheel niet aansluit bij de orthodoxe boeddhistische gedachte, dat het bewuste sterven van een zuiver persoon het leven van tienduizenden anderen kan redden. Veel mensen werden zich voor het eerst bewust van het lijden van de bevolking van Vietnam door toedoen van de foto van die figuur die zichzelf in volslagen stilte in brand stak. Het was niet zo dat hij het leven niet aan kon of een zelfbewuste, heldhaftige daad wilde stellen. Hij deed een poging om het lijden van andere mensen te verzachten door zijn eigen lichaam te laten wegvallen. Is dat zelfdoding? Maharaji zei: "Jezus gaf alles weg, zelfs zijn eigen lichaam." Degene die de hand aan zichzelf slaat als middel om aan het leven te ontkomen, is een uiting van ons aller pijn. Zelfdoding is niet de oplossing. Maar dat is een leven van hangen en wurgen in de hoop dat het ooit nog wel eens ten goede zal keren of dat je het leven koste wat het kost zo lang mogelijk moet rekken ook niet. Vraag niet: 'Te zijn of niet te zijn', maar alleen 'Wat is zijn'? Onderzoek de pijn in je hart en treed deze tegemoet met de overtuiging dat je je medemensen wilt dienen, opdat er aan het lijden van ons allen eens een eind zal komen. Zelfdoding is het doden van het lichaam. Bewustzijn is de wedergeboorte van de Geest. Liefde is de verwezenlijking van datgene wat onuitsprekelijk is. Stephen Levine

Reageren of voor vragen kunt u altijd terecht, loop er niet mee rond. ook voor het delen van eigen ervaringen. Lieve warme groet Jeltje.

open voor zelfmoord 2

Van de honderden mensen die jaarlijks van de Golden Gate Bridge afspringen, springen de meesten van die kant van de brug die uitkijkt op San Francisco. Er zijn mer maar heel weinig die van de kant van de brug springen die uitkijkt op de onafzienbare watervlakte van de Stille Oceaan. Zelfs als zij een eind aan hun leven maken, is hun verbondenheid met de wereld die zij achter zich wensen te laten op zijn grootst. Wij moeten de wanhoop in onszelf durven aanraken, willen we een ander de moed geven om zich voor het leven open te stellen. Je zou kunnen zeggen dat zelfdoding niet zozeer 'verkeerd' is, als wel getuigt van oncapabel zijn. Een gelegenheid tot overgave, tot loslaten van die geestespijn, die men niet heeft onderkent en niet heeft aangegrepen. Men handelt vanuit - en versterkt daarmee nog eens te meer - een door langdurige conditionering bepaalde afkeer van datgene wat men niet prettig vindt. Het is de ironie van het lot dat veel mensen die de hand aan zichzelf slaan na een langdurige depressie, waarin ze de zelfdoding menigmaal hebben overwogen en zelfs gerepeteerd, maar waarvoor ze toen gewoon de energie of de wilskracht niet konden opbrengen, dit wel te doen als ze net uit die depressie beginnen te klauteren. Juist als de energie weer begint door te stromen, als het licht begint te dagen. Veel mensen slaan de hand aan zichzelf als ze voelen dat 'er geen hoop meer bestaat'. Maar hoop wordt geboren uit angst, uit een gebrek. Alleen als we geen angst kennen, zijn we in staat om te leven zonder hoop. Zij die onder de poort doorgingen in Dante's inferno lazen daarop de zinsnede: 'Gij die hier binnentreedt laat alle hoop varen.' Dit was geen vervloeking, maar een zegen. Er wordt mee gezegd dat alle vasthouden aan toekomstige mogelijkheden een pijnlijk onvermogen schept om het heden te beleven. Hoop maakt dat wij onszelf keer op keer doden. Stephen Levine

Warme groet Jeltje

is er een keuze ?

Veel verdriet bij het overgaan van een dierbare, kan een gevoel van lijden met zich mee brengen. dit stukje is prachtig om te laten bezinken. verder zou ik er aan toe willen voegen dat verdriet juist de ziel naar beneden trekt, omdat hij/zij wil troosten of zich schuldig voelt en daardoor belemmert wordt om verder te gaan. natuurlijk is er rouw,het gemis, het is niet de bedoeling dit weg te drukken. En zeker als er en sterke band is. Door een open staan voor liefde geef je hen een enorme kracht mee. Luister maar even mee. warme groet Jeltje

open voor zelfmoord 1

Het is en blijft een zeer moeilijk onderwerp. ga bij u zelf te rade, in uw hart. Geen goed of afkeuring is een openheid die veel van zal u zal vergen. Omvatten met Liefde en begrip nog veel meer. Toch lijkt het me zinvol om deze stukjes te plaatsen ter overdenking. Wens u zeer veel liefde en wijsheid toe. Jeltje

Als wij dus werken met mensen wier beroep meebrengt dat zij te maken krijgen met het bijstaan en adviseren in geval van een dreigende zelfdoding of het bijstaan van nabestaanden van het slachtoffer, herinneren wij er hen keer op keer aan dat als zij het niet kunnen goedkeuren dat anderen de hand aan zichzelf slaan, zij waarschijnlijk het verkeerde beroep gekozen hebben. Om werkelijk een goede zelfdodings-counselor te zijn moet je ruimte maken voor elk alternatief dat in de geest van iemand opkomt. Anders word je alleen maar weer zo iemand die niet te vertrouwen valt, iemand die probeert zijn wil aan iemand anders op te leggen. Als je andere mensen in je hart wilt sluiten kun je geen enkel deel van hen uitsluiten. Wij zijn nu eenmaal zo geconditioneerd dat zelfdoding een afschuwelijke daad is, ja zelfs een zonde. Wij denken dat wij het beter weten dan mensen die zelfdoding overwegen. Maar de pijn en het verdriet in hun geest, daar raken we maar liever niet aan, omdat we zo bang zijn voor de pijn en het verdriet in onze eigen geest. Ons verlangen om mensen die de hand aan zichzelf willen slaan tegen te houden veroorzaakt alleen nog maar meer scheiding. Hoe kunnen we helemaal voor hen openstaan, als we er van overtuigd zijn dat zij het bij het verkeerde eind hebben? Maar als we toegeven hoe pijnlijk alles bij tijden kan zijn, kunnen we ons afstemmen op de pijn van iemand anders. Dan zullen we die ander onze liefde niet onthouden, omdat datgene wat die ander overweegt niet in overeenstemming is met onze eigen opvattingen. We moeten bedenken dat er heel veel mensen zijn die willen sterven, omdat de liefde die zij van binnen voelen nooit vervuld is. Zij krijgen niet datgene waarnaar ze met hart en ziel verlangen. Het is geen onverschilligheid. Ze slaan juist de hand aan zichzelf uit pijn, verdriet en onvervulde verlangens.

Stephen Levine

Warme groet Jeltje