zelfmoord 2

Een paar dagen geleden hoorde ik de vader van een jongen die de hand aan zichzelf geslagen had zeggen: "Iedereen heeft een geraamte in de kast zitten. Maar iemand die de hand aan zichzelf slaat, laat zijn geraamte in iemand anders kast achter." Het verdriet en de schuldgevoelens die op een zelfdoding volgen, laten de nabestaanden vaak achter in totale verwarring. Iedereen die van hem of haar hield, piekert zich het hoofd suf en stelt zichzelf telkens maar weer de vraag: "Wat had ik kunnen doen om dit te voorkomen?" De wetenschap dat ieder levend wezen moet handelen binnen de context van zijn of haar eigen bestaan, maakt dat wij zowel kunnen meeleven met degene die een eind maakt aan zijn leven als met degenen die achterblijven. Alle gevoelens van onzekerheid en alle angsten die we in ons eigen leven gekend hebben, komen tot gek wordens toe boven bij de zelfdoding van een vriend of dierbaar persoon. Alle ogenblikken waarop we gedacht hebben dat we aardiger hadden moeten zijn, dat we meer van iemand hadden moeten houden, komen naar boven. 'Wat had ik eraan kunnen doen? Hoe had ik het leven voor degene van wie ik houd meer inhoud kunnen geven?' We krijgen, hoe onterecht misschien ook, het gevoel dat we gefaald hebben. Mensen die treuren om iemand die de hand aan zichzelf geslagen heeft, overwegen heel vaak om zelf ook maar een eind aan hun leven te maken. Het wanhopige gevoel van 'Wat heeft het eigenlijk voor zin?' 'Waar doe je het eigenlijk allemaal voor?' wordt overgedragen op de nabestaanden - het zijn waarschijnlijk dezelfde vragen die het vergif hebben aangedragen of de trekker hebben overgehaald. Een gevoel van onmacht ten overstaan van de steeds wisselende levensomstandigheden waarop men geen vat heeft. Stephen Levine

Warme groet Jeltje