het laatste moment 1

Tijdens een workshop in Californië werd het gebouw waarin wij onze bijeenkomst hielden getroffen door een aardbeving midden tijdens de zitting. Aangezien de groep zich de voorafgaande dagen uitgebreid had beziggehouden met gedachtenwisselingen over de dood, zou je verwacht hebben dat iedereen bereid was om de dingen te laten komen zoals ze zouden komen, en bereid was alles los te laten.
Maar op de verbijsterde gezichten van de tientallen aanwezigen was de angst, het vasthouden, en het problematische van de dood duidelijk zichtbaar.
Toen enige tijd later de verbijstering plaats had gemaakt voor opgeluchte verzuchtingen en pogingen om de ademhaling te reguleren, vroeg ik aan de groep: 'En wat nu als dat ogenblik van zojuist het laatste ogenblik van je leven was geweest? Als dat zo was geweest? Welke gedachte er toen ook in je bewustzijn was, dat was jouw laatste gedachte. Die gedachte: 'O, lieve hemel!' Dat was het dan, jullie zijn allemaal dood. Je krijgt niets terugbetaald. Alles wat je tot dan toe gedaan had om jezelf meer open te stellen was wat je in dat leven bereikt had. Wat jij in je hart aan waarheid had verworven, tot welke mate je in staat was je naam, je idee van jezelf, je familie los te laten, dat was de hoeveelheid liefde en wijsheid die jou zou vergezellen op weg naar wat daarna zou komen.

Hoeveel mensen niet rijden 's avonds naar huis terug, zien een lichtflits in hun achteruitkijkspiegel, horen remmen gieren, voelen hoe staal op staal botst, en denken 'O verdomme!' terwijl het doek valt. Hoeveel mensen sterven met 'O, verdomme!' op hun lippen in plaats van de naam van god? Hoeveel mensen hebben 'O, verdomme!' gecultiveerd als hun doodslied?


Stephen Levine

Warme groet Jeltje