het bardo-systeem 3

In het Tibetaanse Dodenboek horen we in deze vierde bardo, de overgang na de dood - het tevoorschijn treden - vaak spreken over het verschijnen van het grote licht, dat de Dharmata genoemd wordt, waar het wezen van ons zijn, niet langer geïdentificeerd met het lichaam, in zijn stralende luister voor ons staat. Het wordt door tallozen beschouwd als een van de meest belangrijke ogenblikken van een incarnatie, waarin de grootste potentie vervat ligt. De vijfde bardo, de Bardo van het Ogenblik van Sterven, is weer een zwervende bardo, waarin we in de overgang naar de volgende les zitten, een bardo van ouder worden en groei die optreedt als ons verstand uit zijn geconditioneerde baan raakt en zich losmaakt van een leven van vasthouden en manoevreren om wille van veiligheid en zekerheid. Het verleden wordt uiteengerafeld, weer wordt ons een gelegenheid geboden om direct in verbinding te treden met de vormen die in het verstand oprijzen en die de manier waarop wij tegen de dingen aankijken bepalen. In deze bardo komen de meeste ontmoetingen voor met vreedzame en wraakzuchtige godheden. Men zegt dat men hier de tienduizend liefhebbende en de tienduizend wraakzuchtige aspecten van het verstand tegenkomt. Maar natuurlijk zijn deze hoedanigheden ook waarneembaar in onze huidige bardo. Evenals bij de tweede bardo, de Bardo van de Levensspanne, kan het het op de tijd georiënteerde verstand voorkomen alsof deze bardo van de 'dood' enige tijd beslaat. De zesde bardo, de Bardo van h et Ogenblik voor de Geboorte, is er weer een van je losmaken. Het is het moment van de keuze van een nieuwe geboorte, het kiezen van een incarnatie. Het is h et moment waarop je je aangetrokken voelt tot je volgende staat van wording, waarbij je verlangens je naar een nieuwe moederschoot leiden, waaruit je tevoorschijn komt in een wereld die meestal te groot of te klein lijkt. Stephen Levine

warme groet jeltje